متن سخنرانی دکتر مهر محمدی در سومین همایش ملی تربیت معلم
بستر سازی دانشگاه فرهنگیان برای خودسازی و کسب آمادگی های پایه شهروندی پیش از ورود به عرصه تعلیم و تربیت
1
دکتر مهر محمدی سرپرست دانشگاه فرهنگیان در سومین همایش تربیت معلم، که دوشنبه 18 اردیبهشت در تالار حکمت شیراز برگزار شد ضمن تقدیر از دست اندرکاران برگزاری این همایش، یاد کسانی که وجودشان را وقف توسعه کشور از مسیر تعلیم و تربیت کردند را گرامیداشت.
وی برگزاری این همایش ها را نقطه عطفی در تکوین رخداد مهم توسعه تعلیم و تربیت کشور و گفتمان تربیت معلم دانست.
دکتر مهر محمدی با بیان اینکه تعلیم و تربیت هرگز نخواهد توانست به نقطه ای که سزاورش است برسد مگر از مسیر تحول در تربیت معلم، تصریح کرد: این نشست ها در جریان تحول تربیت معلم، نقاط برجسته ای است که با هدف تربیت معلم به عنوان موضوع نظرورزی، ایده پردازی و تامل و اندیشه ورزی تشکیل می شود.
وی با اشاره بر اینکه همایش ملی تربیت معلم راه بسیاری تا بروز کارکرد مورد انتظار درپیش دارد، افزود: این همایش ها برای گره گشایی از کار تربیت معلم در عرصه عمل و نظر و در فرایندی تدریجی و تکاملی برگزار شده است.
سرپرست دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه گفتمان حول مسئله ای ملی به نام تربیت معلم تا به حال مغفول مانده و باید در این خصوص گفتمانی شکل گیرد، خاطر نشان کرد: این دست رخدادها جبران مافات این غفلت است تا تربیت معلم را به عنوان یک قطعه از قطعات مستحق پویش و گفتمان علمی و آکادمیک در حوزه تعلیم و تربیت کشور به صحنه بیاورد.
وی با اشاره بر لزوم انجام اقدامات بسیار برای تبدیل تربیت معلم به گفتمان رسمی و پذیرفته شده آکادمیک در محیط های علمی تصریح کرد: دانشگاه فرهنگیان با توجه به ماموریتی که برای خود قائل است باید در راستای پیوستن همه دانشگاه ها و متخصصان به ویژه متخصصان تعلیم و تربیت بستر سازی کند.
دکتر مهر محمدی با بیان اینکه می بایست تربیت معلم از یک حوزه عمل صرف به یک حوزه عمل شناسانه وارد شود، از طراحی دوره کارشناسی ارشد مطالعات تربیت معلم بر اساس مصوبه هیئت امناء دانشگاه فرهنگیان در سال جاری خبر داد.
وی با اشاره به نسبت تربیت معلم و تربیت شهروندی بر اساس رونمایی سند منشور حقوق شهروندی، گفت: همچنان که همه اجزای حاکمیت نسبت به تحقق مفاد این منشور وظیفه دارند دانشگاه فرهنگیان نیز مسئولیت هایی دارد و به همین دلیل این موضوع از محورهای بحث همایش سوم قرار گرفت.
سرپرست دانشگاه فرهنگیان در پاسخ به این پرسش که منشور حقوق شهروندی چه تکالیفی بر عهده ما گذاشته است؟ تصریح کرد: منشور حقوق شهروندی، تشریح و تفسیر وظایف حاکمیت اسلامی در برابر مردم و بازخوانی تکالیف دولت اسلامی در برابر ملت است، تا به حکومت دینی و اسلامی در عصر جدید وجاهت ببخشیم و تعارضات حقوق بشری مدرن را در چشم ناظران و منتقدان حکومت دینی حل و فصل کنیم.
وی با بیان اینکه هیچ حکومتی بدون عنایت به مسئله حقوق بشر نمی تواند نسبت به تثبیت جایگاه خود و تداوم حضورش در صحنه امیدوار باشد، افزود: اجرای حقوق بشر می تواند زمینه ساز دوام حضور و قوام نظام جمهوری اسلامی ایران باشد.
وی تصریح کرد: در عصر مدرنی که مفهوم حکومت دینی، مجموعه ای متعارض با حقوق بشر و حقوق اساسی مردم را به ذهن متبادر می کند و در این باره پیش داوری های گوناگونی هم می شود، ما را به عنوان کسانی که از چنین ساختاری دفاع می کنیم در موضع سخت و دشواری قرار می دهد.
دکتر مهر محمدی با اشاره بر وظیفه حداقلی نهاد تربیت معلم و به طور ویژه دانشگاه فرهنگیان همانند دیگر دستگاه های دیگر در رعایت مفاد مصوب در حقوق شهروندی، گفت: دانشگاه فرهنگیان به عنوان نهادی فوق العاده حساس و تاثیر گذار به لحاظ علمی فرهنگی و آموزشی نسبت به مسئله حقوق شهروندی علاوه بر این وظیفه حداقلی ، مسئولیت و نسبت حداکثری نیز دارد.
وی در ادامه تصریح کرد: ما در تربیت معلم باید به دنبال تبیین حقوق شهروندی بر اساس چگونگی زمینه سازی ارزش های متناظر با حقوق شهروندی در فرایند تکوین هویت و شخصیت دانشجو معلم به مثابه یک شایستگی عمومی در نظام تربیت معلم باشیم.
سرپرست دانشگاه فرهنگیان با استناد به سند تحول بر لزوم توجه به ساحت سیاسی اجتماعی به عنوان یکی از ساحت های ششگانه شایستگی های عمومی معلمی تاکید و اظهار کرد: در مبانی نظری و الگوی نظری تربیت معلم به صراحت آمده که در امتداد سند تحول بنیادین تربیت معلم، باید بر ساحت های ششگانه تمرکز داشته و به عنوان شایستگی های عمومی معلمان کارسازی و زمینه سازی کنیم.
وی در ادامه بر نهادینه سازی ارزش های متناظر با حقوق شهروندی در فرایند تکوین شخصیت دانشجو معلم به مثابه شایستگی های عمومی به عنوان تکالیف اصلی و حداکثری تربیت معلم در قبال منشور شهروندی اشاره کرد.
دکتر مهر محمدی با اشاره بر نقش اجتماعی معلم اظهار کرد: ما در دانشگاه فرهنگیان باید کسانی را تربیت کنیم که باید نقش فعال اجتماعی نیز داشته باشند، معلم تنها برای کلاس درس تربیت نمی کنیم بلکه معلم را به عنوان کنشگر اجتماعی تربیت می کنیم .
وی با تاکید بر اهمیت شایستگی اجتماعی برای تربیت معلمان و توجه به ساحت های سیاسی و اجتماعی بدین منظور، تصریح کرد: کنشگر باید آداب و اصولی را پایبند باشد، معلمی که تربیت می شود باید عامل و مروج حقوق شهروندی در جامعه محلی خود در درجه اول و لایه های دیگر باشد.
سرپرست دانشگاه فرهنگیان اضافه کرد: معلمانبه عنوان یک عنصر صاحب حرمت و مرجع اجتماعی، از یک منزلت اجتماعی هم برخوردارند و ما باید کمک کنیم این منزلت را پاس بدارند و متناسب با این مرجعیت کنشگری را از خود نشان دهند.
وی با اشاره بر معلمان به عنوان سرمایه های اجتماعی ذی قیمت تصریح کرد: معلمان باید مروج زیست منطبق با اصول تربیت شهروندی باشند و زیستشان به گونه ای باشد که این ارزش ها را نمایندگی کند.
دکتر مهر محمدی با بیان اینکه معلمان در گفتار، رفتار و منش خود در صحنه اجتماعی انتظار می رود بتوانند ارزش های شهروندی را منتقل کنند و آنها را توسعه دهد، گفت: انتظار جامعه از معلم نقش تربیتی اوست که در سند تحول هم بر ایفاء همین نقش تربیتی و مربیگری توسط معلم تاکید شده است.
وی با اشاره بر نقش مروجی معلم در کلاس درس درچارچوب زیست حرفه ای و تربیتی، افزود: آنچه به آن تربیت شهروندی گفته می شود، در اجتماع مدرسه و کلاس درس باید بتواند این ارزش ها را نمایندگی کند.
سرپرست دانشگاه فرهنگیان تصریح کرد: دانشگاه فرهنگیان باید در فرایند تربیت دانشجو معلم بستری را فراهم کند تا زیستی را برای ایفاء نقش های پیش گفته اجتماعی و تربیتی در عرصه تربیت شهروندی تجربه کند و تحت تاثیر این دونقش اجتماعی و تربیتی جامعه ما شرایطی بهتری را ازحیث اهتمام و التزام به حقوق شهروندی تجربه کند و مسیر توسعه جامعه در سایه التزام به این ارزش ها هموارتر شود.
وی با اشاره به بستر سازی دانشگاه فرهنگیان برای خودسازی و کسب آمادگی های پایه شهروندی پیش از ورود به عرصه تعلیم و تربیت به عنوان اصل مهم و تاثیر گذار، خاطر نشان کرد: باید به این نکته پرداخت که با توجه به ابعاد متنوع حقوق شهروندی دانشگاه فرهنگیان باید چه زمینه هایی را در جریان تربیت معلم برای رسیدن به این ارزش ها انجام دهد؟
دکتر مهر محمدی با اشاره بر ضرورت کار پژوهشی و تامل در این حوزه اظهار کرد: ما اگر در دانشگاه فرهنگیان در جریان تربیت معلم به دنبال نهادینه سازی این ارزش ها به عنوان یکی از شایستگی های معلمان به خاطر ایفای وظیفه اجتماعی و وظیفه اصلی تربیتی باشیم باید به تمهیدات و تدابیر حصول آنها در دانشگاه فکر کنیم .
وی در پایان ترویج اندیشه امکان مشارکت در تصمیم سازی و تصمیم گیری، به استقبال فرصت هایی مانند تشکیل شوراهای صنفی رفتن، رواداری نقد دانشجو معلمان نسبت به همه ابعاد دانشگاه و بالا بردن صعه صدر مدیریت، میدان دادن مدیران به دانشجو معلمان، توسعه فعالیت های همچون تشکل های سیاسی کانون های فرهنگی و اجتماعی، کرسی های آزاداندیشی، نشریات دانشجویی میدان دادن و امکان میدان دیدن در عرصه شهروندی، ترویج مدیریت پاسخگو در تمام سطوح مدیریتی، مدیریت مشروط و از جنس وکالت در دانشگاه فرهنگیان، را از جمله مواردی دانست که در دانشگاه به عنوان فرصت های یادگیر مناسب وجود دارد و باید دربستر برنامه درسی و غیر رسمی در این خصوص اهتمام جدی داشت.